1 Nisan Şaka Günü, her yılın 1 Nisan günü kutlanır.
Genelde şaka gününde insanların birbirine şaka yapması gelenek haline gelmiştir.
Nisan 1 şakası hakkında farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunmaktadır.
1 Nisan şakalarının ortaya çıkış tarihiyle ilgili rivayetlerden biri de Fransızlara dayanmaktadır.
Roma İmparatoru Julius Ceasar'ın adıyla anılan Jülyen takvimine göre 25 Mart tarihi yeni yıl başlangıcı olarak kabul edilirken, Fransa kralı 9. Charles, 1564'de yılbaşı tarihini 1 Nisan'dan 1 Ocak'a aldırıyor. Buna göre, 1 Nisan'ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacıyla yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline geliyor ve 1 Nisan'ı yılbaşı kabul edenler "Nisan Balığı" adı ya da "1 Nisan Aptalları" olarak anılıyor.
Avrupalılar tarafından da "Aptallar Günü (April Fools' Day)" olarak bahsedilen bu günle ilgili farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunuyor.
O zamanki iletişim şartlarında IX Charles'in bu kararı fazla yayılamaz. Duyanlar ise protesto amacıyla eski adetlerine devam ederler. 1 Nisan'da partiler düzenlerler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirirler. 1 Nisan'a bütün aptalların günü adını verdiler. Bu günde diğerlerine sürpriz hediyeler verirler, yapılmayacak partilere davet ederler ve gerçek olmayan haberler üretirler.
Kısaca özetlemek gerekirse:
· Fransa (Poisson d'avril - Nisan Balığı): 1564 yılında Fransa kralı IX. Charles yılbaşını 1 Nisan’dan 1 Ocak'a aldırır. Bu arada 1 Nisan’ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelir. 1 Nisan’ı yılbaşı kabul edenlere ise “Nisan Balığı” adı verilir.
· İngiltere - April Fools' Day - Nisan Aptallar Günü
· İskoçya - Gowk veya Cuckoo günü
· İrlanda - Mektup emanet edilerek geleneksel hale gelmiştir. İnsanlar "aptallara daha fazla gönder" yazılı mektubu birbirlerine gönderirler.
· Lübnan İlk nisan yalanı olarak 1 Nisan şakası ortaya çıkar.
· İran - İran'da buna "Dorugh e 13om Farvardin" (Farvardin 13'ün yalanı) denir ve insanlar ve medya, 1 Nisan'a eşdeğer olan Farvardin 13'ünde şaka yaparlar.
Nisan 1 veya Nisan Balığı, Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Japonya dahil dünyanın pek çok yerinde bu şekilde bilinir. Nisan 1 ile ilgili başka bir efsane de Pagan kültüründe 1 Nisan'da kutlanan Fous bayramıdır. Antik Roma'da Hilarya adıyla benzer bir bayram da kutlanmaktadır. Hindistan'da ise bu bayram 31 Mart'ta Holi adıyla kutlanmaktadır.
Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kendi kültürlerinin parçası görerek devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya yayıldı…
Bir başka durum daha anlatılır:
15. yüzyılın sonlarında, Haçlı Ordusu Endülüs Müslümanlarının son kalesini kuşatır
Bu iddiayı “1 Nisan Şakasının Gerçek Yüzü” başlığıyla paylaşılan ve yaygın şekilde alıntılanan metin şu şekilde:
“15. yüzyılın sonlarında, Haçlı ordusu İspanya’daki Endülüs Müslümanlarının son kalesini kuşatır. Uzun süren bir kuşatma olmasına rağmen, kış aylarının da etkisiyle, kale korunabilmektedir. Durumun zorluğunu anlayan Haçlı ordusunun komutanı değişik taktikler düşünmektedir.
En sonunda 31 Mart gecesi kalenin önüne giderek bir elinde Kur’an bir elinde İncil; “Şu iki kutsal kitap üzerine yemin ederim ki, teslim olursanız bu akşam size bir şey yapmayacağım.” der, taahhütte bulunur. Gerekli görüşmelerden sonra canlarının kurtarılması karşılığında Müslümanlar, Haçlı ordusunun komutanına güvenerek kaleyi teslim ederler.
Ertesi sabah, yani 1 Nisan sabahı, Haçlı ordusu komutanı bütün Müslümanların katledilmesi için emir verir.
Bunun üzerine, kaleyi Haçlılara teslim eden Müslümanlar “Hani iki kutsal kitap adına yemin etmiştiniz, bize söz vermiştiniz, ne oldu?” dediklerinde Haçlı ordusu komutanı “Benim sözüm size dün akşam içindi, bugün için size bir sözüm yoktur.” diye cevap verir ve bütün Müslümanlar orada şehit edilir.
İşte o gün bugündür 1 Nisan Hristiyanlar arasında “Hile Günü” olarak kutlanmaktadır.
Haber kaynakları olarak: https://www.malumatfurus.org / https://tr.wikipedia.org/wiki/