Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, yüksek girdi maliyetleri nedeniyle son bir buçuk yılda rekabetçiliğini büyük ölçüde kaybeden ayakkabı endüstrisinde yedi aylık dış ticaret açığının 275 milyon doları geçtiğini bildirdi. İçten, acil önlem alınmaması durumunda açığın yıl sonunda 500 milyon doları bulmasından endişe ettiklerini söyledi. TASD tarafından 71’incisi düzenlenen ve alanında Avrupa’nın en büyüğü olan AYMOD Uluslararası Ayakkabı Moda Fuarı başladı. Yeşilköy’deki İstanbul Fuar Merkezi’nde 50’ye yakını yabancı 420 katılımcının yer aldığı fuarın açılışında konuşan İçten, Türkiye’nin ayakkabıda küresel bir oyuncu olduğunu hatırlattı. Türk ayakkabı endüstrisinin bilgi birikimi, tasarım gücü ve Avrupa gibi büyük bir pazara coğrafi yakınlığı ile Asya’daki rakiplerinden ayrıştığına dikkat çeken İçten, şöyle devam etti: “Biz AYMOD’u, ayakkabı endüstrimiz için dünyaya açılan en önemli vitrin olarak görüyoruz. TASD bünyesinde yer alan Fuarcılık A.Ş. aracılığıyla her yıl iki kez düzenlediğimiz AYMOD ile kadın, erkek ve çocuk ayakkabısı kategorilerinde klasik, spor ve el yapımı binlerce yeni modeli dünyanın dört bir yanından gelen alıcılarımızın beğenisine sunuyoruz. 71’inci AYMOD’da katılımcılarımız 2025’in ilkbahar/yaz koleksiyonlarını görücüye çıkaracaklar. 416 katılımcımızın 48’ini, yani yüzde 10’dan fazlasını Almanya, Çin, Hindistan, Hong Kong, İran, İtalya, Kırgızistan, Malezya, Rusya ve Yunanistan merkezli firmalar oluşturuyor. Fuarımızı bu yıl 53 ülkeden 5 bini yabancı olmak üzere 15 bin kişinin ziyaret etmesini bekliyoruz. Yurt dışından 385 firmadan gelecek yaklaşık 700 nitelikli alıcının seyahat ve konaklama giderlerini TASD olarak yine biz karşıladık. Bütün bu çalışmaların yanı sıra AYMOD’un hem uluslararası niteliğini artırmak hem de firmalarımız için en uygun tarihte gerçekleştirmek için çalışmalarımız devam ediyor. Bu çerçevede 14 Ağustos’ta firma temsilcilerimizin katılımıyla çok verimli bir çalıştay düzenledik. Çalıştayda ortaya çıkan AYMOD’un farklı ülkelerde düzenlenmesi yönündeki önerileri değerlendiriyoruz. Diğer taraftan AYMOD’u önümüzdeki sezondan itibaren dijital platforma taşıyacağız. Fiziki fuar bittikten sonra firmalarımız sezon boyunca dijital ortamda ürünlerini sergilemeye ve müşterileri ile buluşmaya devam edecekler.”
Berke İçten
AYAKKABI İHRACATI YÜZDE 20 DARALDI
Güncel gelişmeleri de değerlendiren Berke İçten, ayakkabıda küresel talebin daraldığı bir dönemden geçildiğini hatırlattı. Talepteki gerilemenin tüm tedarikçi ülkeleri etkilediğini vurgulayan İçten, “Türk ayakkabı endüstrisi olarak sürecin sıkıntılarını biz çok daha derinden hissettik ve hissetmeye devam ediyoruz. Çünkü tam da küresel talebin düştüğü dönemde ülkemizde maliyetler dünya ortalamasının çok üzerinde artış gösterdi. Girdi maliyetleri ile kur arasındaki makas açıldığı için fiyat tutturamadık ve rekabetçiliğimizi kaybettik. İhracatımız daralırken ithalatta olağanüstü bir artışla karşı karşıya kaldık. 2023’ü 1 milyar 270 milyon dolarlık ihracat ve 1 milyar 400 milyon dolarlık ithalatla tamamlamıştık. Dış ticaret dengemizdeki bozulma bu yıl hızlanarak devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Ocak-Temmuz döneminde 155 milyon çift ayakkabı ihracatı karşılığında 716,6 milyon dolar gelir elde ettik. İhracatımız söz konusu dönemde adet bazında yüzde 19,6, değer olarak yüzde 12,6 geriledi. İthalatta ise yedi aylık dönemde adet bazında yüzde 30, değer olarak ise yüzde 18 artış oldu. Yedi ayda 992 milyon dolar karşılığında yaklaşık 45 milyon çift ayakkabı ithal edildi. 2023’ün tamamında 130 milyon dolar olan dış ticaret açığımız bu yılın yedi aylık döneminde 275 milyon doları aştı. Bir başka ifade ile bu yıl yedi ayda 2023’ün tamamındaki açığın iki katını geçmiş bulunuyoruz. Eğer acil önlem alınmazsa yıl sonunda açığın 500 milyon dolara ulaşmasından endişeliyiz. İhracat gerilerken ithalattaki olağanüstü artış daha fazla fabrika ve atölyenin kapanması, daha fazla çalışanımızın işsiz kalması anlamına geliyor. Dolayısıyla devletimizden ayakkabı gibi emek yoğun sektörlerin bu zor dönemi atlatmalarına destek olacak önlemleri hızla devreye almasını bekliyoruz. Biz her şeye rağmen karamsarlığa düşmeden zor süreci bir an önce tamamlayıp ayakkabıda ibreyi yeniden yukarı çevirmek için çalışmaya devam ediyoruz.”
AÇIĞI KAPATMA ÇABAMIZ SONUÇ VERİYOR
Ticaret Bakan Yardımcısı Volkan Ağar da konuşmasında küresel resesyona rağmen Türkiye ekonomisinin yatırıma, üretime ve ihracata devam ettiğini söyledi. İhracatın Türkiye ekonomisini ivmelendiren, üretimi ve istihdamı destekleyen en önemli güç olduğunu vurgulayan Ağar, “Bakanlık olarak ihracattaki artışı sürdürülebilir kılmak, yüksek katma değerli ve yenilikçi ürünlerle dünya pazarlarındaki konumumuzu güçlendirmek için hedeflerimize kararlılıkla ilerliyoruz. İhracatı artırma, ithalatı azaltma ve dış ticaret açığını kapatma çabamız sonuçlarını veriyor” dedi. Özgür Volkan Ağar, 34 yldır aralıksız gerçekleştirilen ve alanında Avrupa’nın en önemli organizasyonlarından biri olan AYMOD’un güçlenmesi için her türlü desteği verdiklerini ve vermeye devam edeceklerini sözlerine ekledi.
İHRACATIMIZI HER YIL YÜZDE 10 ARTIRABİLMELİYİZ
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise sekiz aylık ihracatta geçen yıla göre yüzde 3,9 artıda olduklarını hatırlattı. 2028 hedefine ulaşabilmek için ihracatı her yıl ortalama yüzde 10 artırmak zorunda olduklarını vurgulayan Gültepe, “Dolayısıyla rekabetçiliğimize zarar veren engelleri kaldırmalıyız. Diğer taraftan katma değer için tasarımlı ve markalı üretime odaklanmalıyız. Ayakkabı tasarım kapasitesi güçlü sektörlerimiz arasında yer alıyor. Hem tasarımda hem de kalitede dünyanın en iyi markalarıyla yarışacak firmalarımız var” diye konuştu.
Açılış töreninde söz alan diğer konuşmacılar da özetle şu görüşleri dile getirdi:
İSTANBUL TİCARET ODASI (İTO) BAŞKANI ŞEKİB AVDAGİÇ:
Ayakkabı sanayicileri ile yan sanayiciler arasında son dönemde koruma önlemleri ile ilgili bir tartışma var. Ben Ticaret Bakanlığımızın burada makul bir denge oluşturarak hem ayakkabı üreticilerinin uygun fiyata ham madde temin edebileceği hem de yan sanayinin çökmeyeceği bir çözüm geliştireceğine eminim.
İSTANBUL SANAYİ ODASI (İSO) BAŞKAN YARDIMCISI İRFAN ÖZHAMARATLI:
Ayakkabı çok yakınımızda hissettiğimiz bir sektör. İhtiyaçlarını, sorunlarını biliyoruz. Daha da yakında olabilmek hedefiyle fuar içinde bir stant açtık.
İSTANBUL DERİ VE MAMULLERİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (İDDMİB) BAŞKANI GÜVEN KARACA:
Biz geçtiğimiz dönemlerde Çin, Bangladeş ve Hindistan’dan pahalıyız, buna nasıl çözüm bulabiliriz diye konuşurken bugün Avrupa’dan da pahalı hale geldik. Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Portekiz ve İspanya’dan yüzde 30 pahalıyız.