Eşlerin, Aile Mahkemesinde açmış oldukları boşanma davasının sonunda birçok sonuç karara bağlanmaktadır. Bunlardan biride mali sonuçlardan olan maddi tazminattır.
Eşlerin açtıkları boşanma davasında, davacı olan eşin neden boşanmak istediğini ve bunun sonucunda haklı bir nedene sahip olduğunu ispatlaması gerekmektedir. Başka bir anlatımla, davacı eş, davalı olan eşinin kusurunu ispatlayarak evlilik ilişkisinin kendi kusurundan sona ermediğini açmış olduğu davada ispatlaması gerekmektedir.
Aile Mahkemesinde görülen boşanma davasının sona ermesi ile eşlerin boşanmalarına yönelik karar verilmesi sonucunda bir takım sonuçlar ortaya çıkacaktır. Maddi tazminatta bu sonuçlar doğrultusunda Mahkeme tarafından karara bağlanılacak konulardan biridir.
Eşlerin boşanma davalarını açarken maddi tazminat talep etmeleri gerekmektedir. Her ne kadar maddi tazminata hak kazanması için şartlara haiz olan eşin, davasında maddi tazminat talep etmemesi halinde Mahkeme, davacı eşe maddi tazminat ödenmesi yönünde karar vermeyecektir.
Boşanma davasında, eşlerin yaşadıkları ve boşanma sebebi olarak gösterdikleri olaylarda, dava konusu olan olaylara sebebiyet vermeyen eşin maddi ve manevi olarak ödeyeceği bedeller vardır. Bu sebeplerin varlığı sonucunda ise haklı nedenle boşanan eşin maddi ve manevi zararlarının tazmini ortaya çıkacaktır.
Boşanma davası açan eşin dava dilekçesinde diğer eşten tazminat talebini bildirmesi gerekmektedir. Bunun sonucunda Mahkeme tarafından boşanma kararı verilmiş olsa bile davacı eş, davalı eşten maddi tazminat alamayacaktır. Bu durumun boşanma konusunda haklı olan eş için zararlar meydana getireceğinden Medeni Kanunumuz düzenleme yapmıştır. Şöyle ki, eşler her ne kadar boşanma davasında maddi tazminat talep etmemiş olsa dahi boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde istemedikleri maddi tazminat talebini açabilecekleri yeni bir dava ile talep edebileceklerdir.
BOŞANMA DAVASINDA TALEP EDİLECEK MADDİ TAZMİNATIN ŞARTLARI
Hukukumuzda maddi tazminat birçok davaya konu olmaktadır. Aile hukukunda, dava açan eşlere maddi tazminat talebinde bulunulması hakkı tanınmıştır. Bu hakkın talebi için ise Kanunumuz bazı şartlar aranmaktadır.
- Maddi Tazminat İsteyen Eşin, Diğer Eşe Göre Kusursuz veya Daha Az Kusurlu Olması Gerekmektedir: Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Maddi tazminat talep eden eşin kusurlu olsa dahi evlilik birliğinin sona ermesi noktasında diğer eşin kusurunun daha ağır olması, maddi tazminat talebinde bulunmaya engel teşkil etmeyecektir.
Taraflar arasında görülen boşanma davasında, kusur durumunu Mahkeme tarafından belirlenecektir. Boşanma kararının sonucunda eğer her iki eşin eşit derecede kusurlu olduğu yönünde Mahkeme tarafından karar verilir ise her iki eşte bir birinden maddi tazminat talep edemeyecektir.
- Maddi Tazminatın Mahkemeden Talep Edilmesi Gereklidir: Boşanma yüzünden mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen eşin diğer eşe göre daha az kusurlu veya kusursuz olması halinde maddi tazminata hak kazanacaktır. Bu nedenle bu eşin Aile Mahkemesinde açacağı boşanma davasında maddi tazminat isteminde bulunması gerekmektedir. Maddi tazminat istemi ise Yargıtay Hukuk Dairesinin görüşüne göre dilekçeler aşamasında yani dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve devam eden dilekçeler teatisinde istenilmelidir.
Maddi tazminat isteminde bulunamayan eşin, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren Aile Mahkemesinde dava açarak tazminat talebinde tekrardan bulunma hakkı vardır. Fakat bu hak, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde kullanılmalıdır. Aksi halde kusursuz veya diğer eşten daha az kusurlu olan eş, maddi tazminata hak kazanamayacaktır.
- Maddi Tazminat İsteyen Eş İçin Zarar Unsuru Meydana Gelmelidir: Açılan Boşanma Davalarında, Hakim tarafından maddi tazminat tutarı belirlenmektedir. Tazminat miktarı belirlenirken kusursuz veya diğer eşe göre daha az kusuru olan eş adına ortaya çıkacak zarar yani menfaat zedelenmesi dikkate alınacaktır.
- Ortaya Çıkan Zararın Boşanma Nedeniyle Meydana Gelmiş Olması Gerekmektedir: Hukuk sistemimizde tazminat talebinde aranan şartlardan biri nedensellik bağıdır. Boşanma davalarından kaynaklanan maddi tazminat talebinin şartlarından birinde de nedensellik bağı yer almaktadır. Buradan ortaya çıkan sonuç ise, söz konusu oluşan zararların boşanma durumu ile ortaya çıkıp çıkmayacağıdır. Mahkeme davacı eş tarafından talep edilen maddi tazminatın tutarı doğrultusunda ortaya çıkacak olan zararları belirlemeli ve yine bu zararların boşanma sonucu oluşup oluşmadığını araştırmalıdır.
Eşlerin çekişmeli olarak açtıkları boşanma davalarında daha çok görülen maddi tazminat talebi anlaşmalı boşanma davalarında da talep edilebilmektedir. Anlaşmalı boşanmaya karar veren eşlerin, maddi ve manevi tazminat adı altında ortak bir noktada karar vermeleri söz konusu ise taraflar anlaşmalı boşanma davasında da tazminat tutarlarını talep edebileceklerdir.