Eyüpsultan Belediye Meclisi 2024 Yılı Ekim Ayı Belediye Meclis Toplantısı’nın 3’üncü birleşimi gerçekleştirildi. Belediye Başkanı Mithat Bülent Özmen “Eyüpsultan Belediyesi 2025-2029 Stratejik Planı” ve bütçe sunumunda, temerrüte düşmüş müteahhit ödemeleri, varlık satışları, yüksek miktarlardaki SGK ve vergi borçlarından, dolayısıyla bunun mali yapılarını etkileme potansiyelinden bahsetti.
Özmen'in konuşmasından öne çıkanlar şöyle;
“2025-2029 Stratejik Planımızdan bahsedeceğim. Bu Stratejik Planda, temel değerlerimiz, misyonumuz, vizyonumuz, hedeflerimiz ve tabii ki bütçemiz de olacak. Bütçeden bahsederken önceki döneme atıflar yapmak durumundayım. Önceki döneme dair değerlendirmelerde bulunmadan şu anki durumun tespitini yapmak mümkün değil. Seçimden bu yana 6 ay geçti bana sürekli ne kadar borcumuz var diye sıklıkla soruldu. Ben belediye binamızın duvarlarına şu kadar borcumuz var diye afişler asmadım. Televizyon programlarına çıkıp mali durumumuz ile ilgili konuşmadım. Ama bugün burada önümüzdeki beş yılı konuşacaksak mevcut durumumuzu bilmemiz gerekiyor.
“BİR ÖNCEKİ DÖNEMDEN DEVRALDIĞIMIZ MÜTEAHHİT BORCU 3 MİLYAR 588 MİLYON”
31 Mart’ta temerrüte düşmüş 1.7 milyar mütahait borcumuz bulunmakta. Sonraki aylara ait yüklenmelerin, yani gelecekteki beklenen hak edişlerin toplamı ise 1.1 milyar lira. Buna ek olarak 30 Eylül 2024 tarihi itibariyle mevcut işlerden kaynaklı 342 milyon lira fiyat farkı ve keşif artışı söz konusudur. Önümüzdeki 3 ay için bu rakama kabaca 450 milyon lira eklenmesi öngörülmektedir. Dolayısıyla bir önceki dönemden devraldığımız gerçek müteahhit borcu 3 milyar 588 milyon 161 bin 078 liradır.
“613 MİLYON 521 BİN LİRA SGK VE VERGİ BORCU BULUNMAKTADIR”
Bunun yanı sıra; çok yüksek miktarlarda SGK ve vergi borcumuz bulunmaktadır. Dolayısıyla belediyemiz hesaplarına haciz ve gelirlerimize el konulması riski ile karşı karşıyayız. 31 Mart 2024 itibariyle belediyemizin 106 milyon 522 bin 587 lira kabaca 107 milyon lira SGK ve vergi borcu bulunmaktadır. Yine kesin olmamakla birlikte mizan verilerine göre ESBAŞ’ın 29 milyon lira ve ESTUR’un 477 milyon lira olmak üzere, yapılandırılmış borçlar için tecil faizi dahil, yapılandırılmamış borçlar için gecikme faizi hariç toplam 613 milyon 521 bin 478 lira SGK ve vergi borcu bulunmaktadır.
Dolayısıyla Eyüpsultan Belediyesi’nin 31 Mart 2024 tarihi itibariyle 4 milyar 201 milyon 682 bin 557 lira borcu söz konusudur. Bu borcun yıl sonu faturalandırılacak hakedişler ve borç faizleri ile birlikte 4 milyar 685 milyon 335 bin 770 liraya ulaşması beklenmektedir.
DAĞ GİBİ BORÇ KAMBURU
Bildiğiniz üzere 2024 bütçemiz 4.8 milyar TL olarak önceki dönem onaylanmış ve hayata geçmiştir. Yine geçtiğimiz Eylül ayında, sebeplerini ileride anlatacağım üzere 920 milyon TL ek bütçe şu anki meclisimiz tarafından onaylanmıştır. Dolayısıyla cari bütçemiz 5.7 milyar TL’dir. Ancak burada bütçe dışında yönetmemiz gereken bir de nakit akışı söz konusudur. Az evvel 31 Mart itibariyle devraldığımızı ifade ettiğim 4 milyar 201 milyon 682 bin 557 lira borcun kabaca 1.5 milyar lirası 2023 yılından devralınan borçtur. Bu tutar dönemsellik ilkesi gereği 2024 bütçesinin gider kalemleri içerisinde yer almamaktadır. Dolayısıyla 2024 yılı bütçemizde buna dair bir gelir kalemi de öngörülmemiştir. Bu şu demek aslında. 2024 sene sonu itibariyle 4 milyar 685 milyon 335 bin 770 lira borç yükümüz de bütçe yapma tekniğinin gereği olarak 2025 yılı bütçemiz de yer almamaktadır. Bunu şu sebeple anlatıyorum. 2025 yılı bütçemiz denk bütçedir ve takriben 7.9 milyar TL olarak bağlanmıştır. Ancak unutulmamalıdır ki burada az evvel de ifade ettiğim bütçe yapma tekniği sebebi ile 4 milyar 685 milyon 335 bin 770 lira sene sonu öngörülen borç yükümüz bu bütçede söz konusu edilmemiştir. Bu bakiye emanet hesaplarda izlenmektedir. Yani üzerimizde kocaman koskocaman dağ bir borç kamburu vardır.
“21 FUTBOL SAHASI BÜYÜKLÜĞÜNDE BİR ALANIN, TOPLAM 3 MİLYAR 380 MİLYON LİRA BEDELLE SATIŞI GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ”
Geçmiş yıllar için de taşınmaz satışları sermaye geliri olarak bütçede yer almıştır. Örneğin 20 Mayıs 2021 tarihinde önceki yönetimimiz tarafından belediyemize ait 3 taşınmazın satışı için 2021/91 no.lu meclis kararı alınmıştır. Bu kararı özellikle belirtmemin sebebi bu karar hâla geçerlidir. Ama biz bu taşınmazları henüz satışa söz konusu etmedik. Söz konusu varlıkların çok arzu etmesek de ticari, ama mümkünse kamu yatırımı olarak maksimum faydayı sağlayacak şekilde değerlendirilmesi iradesiyle hareket etmekteyiz. Ancak burada bir hususa tabii dikkat çekmem gerekecek. Sermaye geliri olarak ifade ettiğimiz ve geçtiğimiz dönem meclis kararı ile satış kararı alınmış taşınmazlar sadece söz konusu 3 taşınmaz ile sınırlı değildir. Henüz satışı yapılmamış olan bu 3 taşınmazın dışında 2020, 2021, 2022, 2023 yıllarında belediyemize ait tam 23 taşınmaz satılmış. 2 taşınmaz da borçlarımıza karşılık kamuya devredilmiştir. Söz konusu 23 adet taşınmazın toplam satışından belediyemiz kasasına giren tutar 3 milyar 342 milyon 926 bin 648 liradır. Söz konusu taşınmazların toplam büyüklüğü ise 139.821 m2’dir. Bunun yanı sıra 2020 ve 2021 yıllarında vergi borcuna mahsuben toplam 6.567,90 m2 büyüklüğünde iki taşınmazımız 38 milyon lira tutarında bedelle kamuya devredilmiştir. Sonuç olarak geçmiş dönemde 25 adette 146.389,61 m2 büyüklüğünde, bir diğer ifadeyle 21 futbol sahası büyüklüğünde bir alanın, toplam 3 milyar 380 milyon 897 bin 690 lira bedelle satış ve devri gerçekleştirilmiş. Yani belediyenin tüm mülklerinin 5’te 1’i, ama satılabilir mülklerinin ise yarısı, 4 yıl içerisinde satılmıştır. Bu satışların konusu taşınmazlar yeni üretilen alanlar olmayıp Eyüpsultanımızın yıllardır sahip olduğu mülklerdir. Bugün belediyemize kalan mülklerin ise yüzde 70’i satışa uygun değildir."
“Bugünden itibaren yapmamız gereken etkin bir gider yönetimi ve taşınmaz satışı dışında gelir yaratıcı modellerin üretilmesidir” diye sözlerine devam eden Eyüpsultan Belediye Başkanı Özmen, etkin gider yönetimi ile ilgili örnek verdi. Özmen şunları söyledi:
“2655 PERSONEL İÇİNDE 264 KİŞİ ARASINDA AKRABALIK İLİŞKİSİ”
"Eyüpsultan Belediyesi iş ve işlemlerini yaklaşık 3500 personel ile yürütmektedir. Oysa verimlilik esasına dayalı iş modeli ile işlemler aksatılmadan yönetilebilir. Kaldı ki 5393 sayılı Belediye Kanununun ‘’İlçe Belediyelerinde Personel Gideri Genel Giderin yüzde 40’ını aşamaz’’ hükmü sınırlarına gelinmiş durumdadır. Aşırı yüksek personel sayısına karşılık, performans yönetimi ile yürütülmek istenen projelerin gerektirdiği liyakat ve yeterlilik açısından nitelikli teknik personel ihtiyacımız bulunmaktadır. İştirakler hariç kurumda çalışan 2655 personel içinde 264 kişi arasında akrabalık ilişkisi bulunmaktadır. 140 kişi arasında kardeşlik ilişkisi yer alırken, karı koca ilişkisi olan 55, anne-baba ve çocuk ilişkisi olan 22 personel bulunmaktadır. 60'tan fazla bağımsız lokasyonda personel devam kontrol sistemi yani kartlı geçiş sistemi olmadığından 1.000'den fazla personelin mesai takibi yapılamamaktadır.
ÇALIŞANIN HAKKINA SAHİP ÇIKTIK
Personel takip sistemi kuruyoruz. Belediyemiz ve iştiraklerimiz tahsilat ve ödemelere ilişkin kabul edilemez uygulamalar tespit etti. Personelimizin sosyal haklarını iyileştirdik. Sendikamızla anlaşmaya vardık. Memurlarımıza Kurban ve Ramazan Bayramı'na ek olarak 1 Mayıs ve 29 Ekim'de de ikramiye vereceğiz.
Emeklilik yardımını 50.000 TL'den 100.000 TL'ye çıkardık. Fazla mesai saat ücreti 200 TL oldu. Engelli personele de ikramiye ödemesi yapacağız. Kadın personele HPV aşısı desteği veriyoruz. Güvenlik görevlilerine yemek ücreti ödüyoruz. Yeni doğan çocuk için ikramiye, uzunca vakit tedavi gören personel için sağlık alanında maddi haklar sağladık.
8 Mart'ta kadınlarımız, 3 Aralık'ta engelli personelimiz izinde sayılacak. Hafta sonları artık yıllık izinden düşmeyecek, çocukları hasta ebeveynlere mazeret izni veriyoruz. Kadın çalışanlara ayda bir gün özel izin doğum yapan kadınlarımıza ve eşi doğum yapan babalara idari izin hakkı tanıdık. Yakını vefat eden personel için ek izin hakkı verdik. Sosyal yardımlar memurlarımız için aylık 16.000 TL'ye ulaştı. işçilerimiz için de çalışmaya devam ediyoruz.
SİSTEM FUKARASI YAPI
6 ay boyunca yalvardım. Kaç taşınmazımız var? Nerede bunlar kira da mı boşta mı? Benim kiraladığım var mı? Kaç para ödüyorum? Benim dışımda oturan var mı? Öyle sistem fukarası bir yapımız var ki. Bürokrat arkadaşlarım çırpınıyor. Sanki bunu ilk defa sormuş belediye başkanıyım gibi.
Belki de öyleyim. Yeni bir anlayışa geçmek zorundayız. Artık sadece taşınmaz satışı yaparak gelir yaratmak yerine mevcut kaynaklarımızı koruyarak onlardan daha yüksek getiri ve verim elde edecek bir anlayışa geçmek zorundayız. Gayrimenkul envanteri çalışmalarımız başladı. Özellikle işgaller konusunda kayıtlarımıza girmemiş yerlerin tespitini yapıyoruz. Bu önemli bir şey. Kayıtlara girmemiş işgallerimiz var. Ben sayıları aldım. Başka belediyelerin verileriyle mukayese ettim. Bizim 30.000 binamız var. Minnak minnak ilçelerin aldığı işgallere bakınca bizim 10 katı almamız lazım. Kayıtlara girmemiş yerlerin tespitini yapıyoruz. 2023 yılında hiç artış yapılmayan, 2024'te tahakkuk dahi ettirilmeyen ecrimisillere en fazla enflasyon oranında gerekli artışları gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmaları yaparken yeterince takip edilmediğini tespit ettik.
GÖZÜMÜZ PEK GEREKENİ YAPACAĞIZ
İki örnek vereyim bir özel eğitim kurumu son 5 yıldır belediyemiz tasarrufundaki kayda değer bir büyüklükteki alanı işgal ettiğini ve buna dair işlem yapılmadığını tespit ettik.
Yine şehrimizin merkezinde yer alan ve herkesin görebileceği bir mevkide bulunan arsa niteliğindeki çok değerli bir taşınmazın işgal edildiğini gördük. Hepimiz her gün önünden geçiyoruz, otopark olarak kullanılmak suretiyle 3.şahıslar tarafından gelir sağlandığını resmi olarak tespit ettik.
Gerekli müdahaleleri yaptık yapmaya da devam edeceğiz. Kimseden korkumuz yok. Gözümüz pek, gereğini yapacağız. Belediyemiz ve iştiraklerimiz tarafından ecrimisil veya kira alınan, ancak işgalcilerin veya kiracıların işgal alanlarını veya kiraladıkları yerleri çok daha yüksek bedellerle alt kiralamaya verdiği yerleri tespit ettik. Biz vermişiz onlar da yüksek bedellerle kiraya vermiş. Güncel değeri 42 milyon lira olan bir taşınmaz için buraya 6000 TL aylık ödüyor kiracı.
KRAMPON ALIRKEN BİLE KONTROL EDİYORUZ
Özmen, belediyeye ait bir taşınmazın değeri ve kira gelirini anlatırken oğluyla yaşadığı diyaloğu şöyle aktardı: "Geçen gün oğluma spor ayakkabı aldım. Çocuk bana, 'Sen artık belediye başkanı oldun, maaşın az.' dedi. Biliyor, vallahi öyle. Gittikçe fukaralaşıyorum. İGDAŞ'a gelmeden önce daha iyiydim. İGDAŞ'a geldikten sonra biraz düştü gelirim. Buraya geldik, kamu hizmeti yapıyoruz. Krampon alacak ama seçerken etikete bakıp bakıp duruyor. Makul bir krampon seçti, 2 bin 800 lira gibi bir şey."
“1 YIL SONRA İLÇEMİZDE 15 KREŞİMİZ VE 1 GÜNDÜZ BAKIM HİZMETE ALINACAK”
Sosyal politika hizmetlerinin sunumunda bütüncül bir hizmet anlayışını benimseyerek sosyal hizmetleri güçlendireceğiz. Mutlulukla belirtmek isterim ki 8 kreşimiz ve 1 Gündüz Bakım Evimiz önümüzdeki döneme yetişmek üzere inşaat veya uygulama projesi sürecinde. İstanbul Büyükşehir Belediyemizin 6 çocuk etkinlik merkezi, Eyüpsultan Belediyesi’nin mevcutta hizmet veren 1 kreşini de eklediğimizde 1 yıl sonra ilçemizde 15 kreşimiz ve 1 Gündüz Bakım Evimizle hizmetlerimiz devam ediyor olacak. Ayrıca çocuklarımızın saatlik zaman geçirmelerine olanak sağlayabilecek Oyun Evi hazırlık sürecimiz de devam ediyor.
ALZHEİMER GÜNDÜZ YAŞAM EVİ AÇACAĞIZ
Yine en yakın sürede Alzheimer Gündüz Yaşam Evi açacağımızın da haberini vermiş olalım. Meclisimize sunulacak olan işbirliği protokolü ile Türkiye Alzheimer Derneğimizin değerli hekimlerinden tıbbi destek, hemşirelerinden eğitim desteği, gönüllülerinden de dayanışma desteği alacağımızı da eklemek istiyorum. Yine yaş dostu mekânlar oluşturarak açacağımız lokallerde yaş almış komşularımızı ağırlayarak sosyalleşeceğiz.
10 YILLIK İŞİ 5 YILDA BİTİRMEYİ HEDEFLEYEN BÜTÜNCÜL BİR YAPI GÖRECEKSİNİZ
Eyüpsultan’da kronikleşmiş kentsel dönüşüm sorunları çözüldükçe, çocuk etkinlik merkezleri, kütüphaneler, paylaşımlı ofisler açıldıkça, trafik sorunu azaldıkça, ihtiyaca yönelik sosyal desteklerle insanlar nefes aldıkça, daha fazla gencimiz eğitim, sanat ve spor faaliyetlerimize katıldıkça komşularımızın hayat kalitesinin arttığını ve planımızın işlediğini göreceksiniz."
OY ÇOKLUĞUYLA KABUL EDİLDİ
Yapılan oylama sonucunda 2025-2029 Stratejik Plan ve Performans Raporu Eyüpsultan Belediye Meclisi tarafından oy çokluğu ile kabul edildi.