Geçtiğimiz yıllarda TBMM'ye sunulan yasa tasarısının kabul edilmesiyle birlikte İstanbul’un köyleri mahalle statüsüne alınmıştı. Bugünlerde köy olarak anılan mahallelerde yaşayanlar henüz vergi ile tanışmadı. Ancak önümüzdeki sene Türkiye genelinde köy statüsünü kaybedip kırsal mahalleye dönüşen 16 binden fazla mahalle 2026’da emlak vergisiyle tanışacak. Çılgın proje olarak adlandırılan ‘Kanal İstanbul’un güzergahında olan Arnavutköy’de ise köylerin mahalleye dönüşmesi geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayanları ise zor soktu.
İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, tasarının komisyon ve Genel Kurul çalışmalarına katkı sunan bütün siyasi parti üyelerine ve bürokratlara teşekkür etmişti. Çıkarılan bu kanunla, Türkiye'nin yerel yönetim yapısında önemli değişiklik olacağını belirten Şahin, yeni yönetsel ve mali imkânlara kavuşacak büyükşehir belediyelerinin etkin, ekonomik hizmet ve yatırım imkânı elde edeceğini ifade etmişti. Ortaya konan siyasi endişelerin gerçeklerle bağdaşır yanının olmadığının altını çizen Şahin, hizmetin en iyisini sunmayı amaçladıklarını söylemişti
BEŞ YIL BOYUNCA VERGİ YOK AMA...
Mahalleye dönüşen köylerde, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyonlar, büfeler işletme ruhsatı almış sayılacak. Bu işletmelerin bulunduğu binalardan, kanunun yayımlandığı tarihe kadar bitirilmiş olanlar da ruhsatlandırılmış sayılacak. Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde emlak vergisi, Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmayacak. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek. Ancak Köy statüsünü kaybedip kırsal mahalleye dönüşen 16 binden fazla mahalle 2026’da emlak vergisiyle tanışacak.
BÜYÜKŞEHİR’E İKİ KATI İDDİASI
Yasayla 6360 sayılı kanun ile 30 ilde 16 bin 220 köy mahalleye dönüştü. Yine aynı değişiklikle 1053 belde mahalle statüsü kazandı. Yasa ile belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise oradaki taşınmazlar emlak vergisine tabi değilken artık emlak vergisine tabi oldu. Daha önce de emlak vergisine tabi durumda olsa bile büyükşehirlerde emlak vergisinin iki kat uygulanması da gündemde
Şehir hizmetleri alma hakkı kazandılar
Şehir hayatının büyümesi ile büyükşehir sınırlarına dahil edilen ve mahalle statüsüne kavuşan tüm köylerin, büyükşehir ve ilçe belediyelerinin vatandaşlarının aldıkları tüm hizmetleri almaya hak kazanmış oldu.
KIRSAL MAHALLELERE TANINAN HAKLAR
1-İşyeri olarak kullanılan bina, arsa, araziler açısından gelir vergisi muafiyeti olan esnaf veya basit usulde vergilendirilenler emlak vergisi ödemeyecek.
2-Tarımsal amaçlı kullanılan arsa ve arazileri kullananlar emlak vergisi ödemeyecek.
3-Kırsal mahallelerde bina, arsa, arazilerde ticaret, sanayi ve turizm tesisi yapılması veya işletilmesi durumunda ise emlak vergisi yüzde 50 indirimli uygulanacak. Bilanço esasına göre defter tutanlar da ise muafiyet yok.
4-Kırsal mahallelerde yapılacak inşaatlarda ruhsat harçları ve imarla ilgili harçlar ve belediye gelirleri kanunu kapsamındaki tüm vergi ve harçlar yüzde 50 indirimli uygulanacak.
5-İçme ve kullanma su ücretleri de en düşük tarife dikkate alınarak konutlarda yüzde 25’i işyerlerinde ise yüzde 50’yi geçmeyecek şekilde belirlenecek.
Bugün ise İstanbul’un 39 ilçesinden 11’inde 173 “kırsal mahalle” (köy) yerleşimi bulunuyor. “Kırsal mahalle” yerleşimi barındıran bulunan ilçelerin 6’sı Avrupa yakasında, 5’i Anadolu yakasında yer alıyor.
Arnavutköy, Sultangazi, Büyükçekmece, Silivri, Çatalca ve Tuzla gibi ilçelere bağlı bazı köyler, mahalle statüsüne geçmişti.
