21 Aralık Dünya Kooperatifler Günü dolayısıyla Şişli Belediyesi ile S.S. Komşu Dayanışma Gıda ve İşletme Kooperatifi paydaşlığında, Şişli Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Evi'nde, Komşu Dayanışma Kooperatifinin ev sahipliğinde kooperatifler buluşması gerçekleşti. Toplantıya S.S Komşu Dayanışma ve Gıda İşletme Kooperatifi, S.S.Divriği Üretim ve Pazarlama Kooperatifi, S.S.İstanbul Erguvan Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, S.S.Güzel Ordu Kadın Girişimi-Üretim ve İşletme Kooperatifi,S.S. Anadolu’da Yaşam Kooperatifi, Şişli Kağıt Toplayıcılar Kooperatifi, Mame Kadın Kooperatifi, S.S Evi Şişli Kadın Girişimi Kooperatifi, Mahalle Mutfakları Koop. Girişimi, S.S. Nurtepe İlk Adım Kadın Kooperatifi, Tomurcuk Kadın Koop.,Bisi Koop. (Bisikletliler Koop),Halkbeskoop,Kılıçkaya Koop, Riva Kadın Koop. Yaşam Yolu Koop, İMC Kooperatifi, KEDEV Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı katıldı.
‘Üretimde yarışma yerine dayanışma’
Kahvaltılı toplantıyla başlayan ve çok sayıda kooperatif yöneticisini katıldığı buluşmanın açılış konuşmasını Şişli Belediye Başkanı Muammer KESKİN, yaptı. Konuşmasında "Günümüz Dünyasında üretimin değerli kılınmasında, kooperatiflerin neden desteklenmesi gerektiğine vurgu yapan Keskin, ‘Üretim ekonomisinde yarışma yerine dayanışma ruhunun güçlendirilmesinin önemine değindi. Buluşmanın öğleden sonraki kısmında ise Abidin Dino Toplantı Salonu’nda, Şişli Kooperatifleri ile İstanbul genelinden ve İl dışından kooperatiflerin katılım sağladığı, "Yuvarlak Masa" toplantısı gerçekleştirildi. Gerçekleşen üç oturumun ilk açılış konuşmasını Şişli Komşu Dayanışma ve Gıda İşletmeleri Kooperatif Başkanı Nevin Kaplan yaptı. Şişli Belediyesi Sosyal Destek İşleri Müdürü Öznur Sarıahmetoğlu, yaptıkları çalışmalar ve deneyimleri ile ilgili aktarımlarda bulundu. Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Zeynep Özsoy ise Kooperatifler ile ilgili bilgi aktarımlarında bulundu. İkinci Oturumda; Kooperatifler Arası Deneyim Paylaşımı ve Dayanışmanın Güçlendirilmesi üzerine, Abdullah Aysu, Alper Akbulut, Ömer Kök ve katılımcı kooperatifler aktarımlarda bulundu. Son oturumda; Kooperatif üst birlikleri ve örgütlenme biçimleri üzerine tartışma yürütülerej toplantı sonrasında sonuç bildirgesi yayınlanarak, kooperatiflerin Büyük İstanbul Buluşması’nın yapılması karar altına alındı. Toplantının ardından yayınlanan sonuç bildirgesinde ise şu ifadelere yer verildi;
İşbirliği ve Dayanışma Kültürü
Kooperatifler, ortak sayılarını arttırmada, takım-ekip kültürü ve güven ortamını oluşturmada zorlanmaktadır. Kooperatif ortakları ve yöneticileri için işbirliği ve takım becerilerini geliştirecek programlar geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. İşbirliği için güven, güven için şeffaflık gerekmektedir. Kooperatiflerin ve yöneticilerinin şeffaflaşması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
Pazarlama ve Satış
Katılımcıların en önemli olarak belirttikleri sorun alanı pazarlama ve satıştır. Üretici kooperatifleri ürünlerini değerinde satabilmek, hedef kitlelerine ulaşabilmek için satış kanallarına ihtiyaçları vardır. Bu kapsamda belediyelerin, doğru konumda ve gerekli fiziksel şartlarda satış alanları oluşturmaları oldukça kritiktir. Ayrıca kooperatiflerin e-ticaret ve e-ihracat kapasitelerinin gelişmesi için uzman personel, teknik destek ve dijital altyapı desteklerine ihtiyaç vardır. Tüketicilere yönelik kooperatif farkındalığı oluşturulmalıdır.
Planlama
Kooperatiflerin planlama kapasitesi düşüktür. Planlama yapamadıkları için verimli işletmeler haline gelemektedir. İş planı, stratejik plan gibi stratejik belgelerin katılımcılıkla ve uzman desteği ile oluşturulması gerekmektedir.
Vergi ve mevzuat
Kooperatiflerin, vergisel mevzuaatta sermaye şirketleri ile aynı kapsamda değerlendirilmesi eleştirilmiştir. Kooperatiflerin, kamu ve özel sektör dışında üçüncü sektör olarak tanımlanarak, özellikle kamusal ve toplumsal fayda üreten kooperatiflere vergi avantajları ve harç muafiyetleri sunulması gerekmektedir.
İlkelere dayalı işletmecilik
Kendine has ilke ve yöntemlere sahip kooperatif işletmeciliği konusunda bilgi ve araç altyapısı oldukça zayıf. Kooperatiflerde ortakların sürdürülebilir gelir elde etmesi ve gelir paylaşımı konularında modellerin geliştirilmesi gerekmektedir. ICA tarafından belirlenen evrensel kooperatifçilik ilkelerine ve değerlerine göre kooperatiflerin yapılandırılması oldukça kritiktir.
Mevzuat
1163 sayılı Kooperatifçilik Kanunu başta olmak üzere kooperatifleri ilgilendiren yasal altyapının günümüz koşullarına göre kapsayıcı ve katılımcı yöntemlerle güncellenmesi için kooperatifler, birlikte lobicilik ve savunuculuk faaliyetleri yürütmelidir.
Eğitim
“Başarılı kooperatifler için bilinçli ortaklar gerekir.” Kooperatif ortaklarının hayat boyu öğrenen ve kooperatiflerin de öğrenen organizasyonlar olmaları, sürdürülebilirlik ve rekabetçilik için kritiktir. Kooperatiflerin gerek mesleki, gerek kişisel gelişim ve gerekse işletmecilik ile ilgili düzenli eğitim ihtiyaçları için ilgili uzmanlara ve kaynaklara erişim problemi vardır.
Kooperatifler ağı ve kooperatifler arası işbirliği
Kooperatiflerin birbirleri ile işbirliği modelleri geliştirerek, birlikte yürütecekleri iş modelleri üzerinden bir kooperatifçilik ağı ve güç birliği oluşturmalıdır. Farklı türdeki kooperatiflerin yerel düzeyde birlik kurabilmelerinin önü açılmalıdır.
Üretim ve Tedarik Zinciri
Kooperatiflerin, gerek üretimlerinde gerekse tedarik zincirlerinde verimsizlik ve dolayısıyla yüksek maliyet problemi vardır. Üretim planlaması, uzmanlaşma, tedarik zinciri sistemlerinin kullanılması, dijitalleşme, eğitim, vb. gibi verimi ve kaliteyi arttıracak faaliyetlerin yürütülmesi gerekmektedir.
Yerel Yönetimler ve Kooperatifler
Kooperatifler yerelde sürdürülebilir kalkınma ve kent hakkı için etkili araçlardır. Şişli Belediyesi'nin yürüttüğü çalışmaların örnek alınarak, şehirlerinde yerel kalkınmayı geliştirmeyi hedefleyen yerel yönetimler için modellerin geliştirilmesi ve yönetici rehberlerinin oluşturulması gerekmetkedir. Yerel yönetimlerin kooperatifçilik vizyonlarını kadın kooperatifi kurmanın ötesine taşıyarak, sosyal dayanışma ekonomisi ve ağı olarak bütünsel bir farkındalık kazanmaları gerekmektedir.
Ankara ve İzmir'deki belediyelerin kurdukları ve kooperatif ürünlerinin satıldığı halk marketleri modelinin diğer belediyelerce geliştirilmesi ve uygulanmasına ihtiyaç vardır.
