CHP önceki dönem İBB ve Bahçelievler Meclis Üyesi Mehmet Berke Merter’in Tarih Yazarı Mümin Yıldıztaş’ın el birliği ile yoğun bir çalışmanın sonucu ortaya çıkan Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devlet ve toplum hizmetinde bulunan ve Merter’in aile tarihini konu alan “Subaşızadeler” adlı kitabın lansmanı Rami Kütüphanesi’nde gerçekleşti. Gerçekleşen kitap lansmanına Mehmet Berke Merter, Tarih Yazarı Mümin Yıldıztaş, CHP önceki dönem Milletvekili Turan Aydoğan, Bahçelievler eski Belediye Başkanı Muzaffer Doğan, İBB Danışmanı Yasin Karahan, CHP Bahçelievler Meclis Üyesi Sait Akkuş, CHP Bağcılar Meclis Üyesi Kemal Keser, CHP İBB Bahçelievler Meclis Üyesi Eşref Eker, CHP Bahçelievler İlçe Kadın Kolu Başkanı Fevziye Yalçın, Eski Meclis Üyesi Tahsin Balekoğlu, DSP Eski Genel Başkan Yardımcısı ve CHP Bahçelievler eski Meclis Üyesi Yaşar Avcı, Merter Spor eski başkanı ve CHP Güngören Meclis Üyesi Osman Kartal, CHP Bahçelievler Meclis üyesi Rüştü Oğuz, Birgün Gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Murat Önen, Prof. Dr. Vahdettin Ergin, Milli Savunma Ünv. Rektörü Erhan Afyoncu, Yazma Eserler Başkanı Dr. Coşkun Yılmaz, Beykoz Spor Kulübü Genel Sekreteri Alaattin Kılıç, Başkan Yardımcısı Muhittin Atagün, Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dç. Dr. Tuğba Eray Biber, SPK eski Başkan Vekili Erdal Batmaz, Finansal Kurumlar eski Başkanı Adem Duman ve Merter’in çok sayıda aile dostu, arkadaşları ve sevenleri katıldı.
“KİTAP OKUYAN HERKESİ TARİHİ BİR YOLCULUĞA ÇIKARACAK”
Mimar Sinan Üniversitesi Cumhuriyet Tarihi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Tuğba Eray Biber’in yönlendiriliciğinde gerçekleşen lansmanda söz alan Mehmet Berke Merter, böyle bir kitabı hazırlama fikrinin nereden doğduğunu şu sözlerle anlattı: Babam tarihi ve kitap okumaya çok meraklıydı. Bu merak ondan bana geçti. Almanya’dan 1996’da kesin dönüş yaptığımda Av. Ruhi Öztürk ve dönemin Tekirdağ Belediye Başkanı ve babamın arkadaşı Hüsnü Başat, bana Trakya’da milli mücadele dönemini anlatan kitaplar hediye etmişlerdi. Bana dedeni tanıyor musun? diye sormuştu. Bu kitapları okuyunca merakım daha da büyümüş küçük araştırmalara başlamıştım. Amatörce yaptığım araştırmalar aralıksız sürdü. Öyle bir noktaya geldi ki artık profesyonel destek almam gerektiğini düşünürken yolumuz Mümin bey ile kesişti ve sonuçta hepimize katkı sunacağına inandığım eser ortaya çıktı. Okuyan herkesi adeta bir tarih yolculuğuna çıkaracak olan kitabın keyifle okunacağına inanıyorum.
“ÜLKENİN KURTULUŞ MÜCADELESİNE MADDİ VE MANEVİ HİÇBİR KATKIYI ESİRGEMEDİLER”
Yazar Mümin Yıldıztaş ve Mehmet Berke Merter tarafından hazırlanıp Yeditepe Yayınevi tarafından yayımlanan eser, okuyucuyu Türkiye’nin sosyo-politik tarihine, devlet yönetimine ve hayırseverlik faaliyetlerine katkıda bulunmuş bir ailenin, Subaşızâde ailesinin geçmişine bir yolculuğa çıkarıyor. 144 sayfalık kitapta Subaşızâdeler, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden Cumhuriyet Türkiyesi’nin kuruluşunda ve sonrasında toplum ve devletle birçok alanda entegre olmuş bir ailenin, nesiller boyunca, sadece bürokratik mekanizmalarda üst düzey görevler üstlenmekle kalmadığı, aynı zamanda ülkenin kurtuluş mücadelesine maddi ve manevi hiçbir katkıyı esirgemediği belgeleriyle ortaya konmakta. Ticari ve sınai faaliyetleriyle de bu ülke insanına fayda temin etme cihetine gitmişler, bıraktıkları hayır eserleriyle de adlarını ölümsüzleştirmişlerdir. Subaşızadeler, 1911 yılında başlayan Balkan Savaşları ve akabindeki Cihan Harbi ve Millî Mücadele yıllarında eldeki tüm imkân ve varlıklarıyla devletin yanında olmuştur. Örneğin, I. Dünya Savaşı’nda devlete tahsis ettikleri 2 gemi, düşman donanması tarafından batırılmıştır.
KİTAP KENT TARİHİ AÇISINDAN DA BİLGİLER VERİYOR
Aile üyelerinden bir kısmı İstanbul’da yer altı gruplarında Ankara’ya lojistik destek ve insan kaynağı sağlamakla meşgul olurken yine aileden Ahmet Muhtar Merter (Merter semtinin kurucusu) Trakya’daki Millî Mücadele faaliyetlerinin içerisinde aktif olarak yer almış hatta 114 kişilik bir milis teşkilatı kurmuştur.Yine Subaşı ailesinden Ahmet Merter’in kız kardeşi olan Naile Vesile Sağlam’ı, Cumhuriyet’in ilk yıllarında kurulan tüm hayırsever kuruluşlarda aktif olarak görüyoruz. Eşi Tevfik Sağlam ise İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü de yapmış olmakla birlikte tarihe yazılacak en önemli hizmeti, ülke sathına yayılan Verem Savaş Dernekleri ve dispanserleridir. Bu arada Tevfik Sağlam Paşa’nın Cihan Harbi’nde Doğu Cephesi’nde on binlerce asker ve sivilin hayatına mal olan Tifo pandemisi için geliştirmiş olduğu aşı sayesinde 3. Ordu’nun Ruslara karşı dimdik ayakta kalmasını sağlaması, tarihe kaydı düşülmesi gereken önemli bir ayrıntıdır. Ailenin, zamanında Atatürk dâhil birçok üst düzey devlet adamı ile de sıkı ilişkileri mevcuttu.
İLBER ORTAYLI: SOSYAL TARİH ARAŞTIRMALARI İÇİN ÖNEMLİ BİR ESER
Eserde, aileye mensup isimlerin yaşam hikâyeleri ile devlet ve toplum hizmetindeki faaliyetleri, Arşiv belgeleri, dönem gazeteleri ve hatıratlar üzerinde yapılan titiz çalışmaların neticesi ortaya konmuştur. Kitaba takdim yazısı yazan Prof. İlber Ortaylı’nın ifadesi ile eser, “sosyal tarih araştırmaları için önemli bir bölümdür.” Eserin “Son Söz”ü ise Subaşı ailesinin günümüz temsilcilerinden, psikiyatrist ve psikoterapist, Nefs İlmi ekolünün kurucusu Prof. Dr. Mustafa Merter kaleme almıştır.
