Fiyatların yükselişe geçeğini bilmenizi isterim.
ÖTV indirimi beklentisi araba piyasasını kilitlemiş durumda.
Şu an araç almak isteyen herkes beklemeye geçmiş durumda.
Piyasadaki durgunluktan ve "6 ay 10 km" yasası ardından galeri ve bayiler elindeki stokları eritmek için yaklaşık 50 ile 100 bin TL ister istemez indirmek zorunda kalındı bunu bir fırsat olarak değerlendirin derim.
ÖTV indirimi olacak mı olmayacak mı?
ÖTV indirimi veya matrah düzenlemesi gibi bir düzenleme var gibi. Ama belirsizliğini koruyor.
Bu hafta sonu otomobil pazar yerlerine gittim, gezdiğimde gördüğüm şu; pazar yerindeki karabalık ve yoğunluğun çoğunu araç sahipleri oluşturuyor. Şu anda ikinci el pazarında 100 kişi varsa, bunların %75’ini satıcı, %25‘ni ise vatandaş oluşturuyor. İkinci el araba pazarlarına gelip fiyatları gördükten sonra almadan geri gidiyorlar. Beklenen ÖTV indirimi veya matrah düzenlemesi yasasının çıkması durumunda beklenen düzenlemeyle vatandaşlar daha rahat araç alabilirler.
Ancak; ÖTV değişikliğinin ikinci el piyasasını çok fazla etkileyeceğini sanmıyorum. ÖTV indirimi olursa, 3-5 yaşındaki arabalarda belki indirim olabilir. Ancak 15-20 yaşındaki arabaları etkilemez.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,7 azalmış gözüküyor. Otomobil satışları, 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre % 8,2 oranında azaldığı gözüküyor.
Yani bu demek oluyor; araba fiyatları ile ilgili, ÖTV indirimi beklentisi ile vatandaşların ihtiyaçlarını ötelemesine sebep oluyor.
Pandemi sonrası otomotiv sektöründe çip krizi devam ederken, Ardından Rusya-Ukrayna savaşı da sektörü olumsuz etkiledi.
Artan fiyatlar ve fırsatçıların politikası, araba alma planı yapanların beklemeye geçmesine neden oldu.
Hükümetin "6 yıl ve 10 km" önleminin stokçuluğa kesin çözüm olmasa da fiyatların gerilemesinde büyük etken oldu.
Ayrıca; vatandaş bayide araç görebildi. Düzenlemeden önce stokçular araçları bayiden satın alıp stokluyordu. Sonrasında araç almak isteyen vatandaşlar bayide araç bulamayınca yüksek fiyatlara stokçulardan almak zorunda kalıyorlardı. Düzenleme ile bu durumun önüne geçilmiş oldu.
ÖTV İNDİRİMİ OLUR MU?
Açıkcası; ÖTV indirimi beklemiyorum.
Araç maliyetleri dövize endeksli olduğu için döviz kuru yükseldikçe otomobil fiyatları da yükseliyor.
Araçların, gümrükten ülkeye giriş yapacağı gün beyan edilen değeri üzerinden ÖTV alınıyor.
Örnek; Eğer euro o gün 19 TL ise, 19 ile çarpılarak ÖTV alınıyor. Eğer döviz kuru düşerse, ülkemizdeki araç fiyatları düşer. Fiyatların arzın kısıtlı olmasından ve maliyet artışlarından dolayı yükselmeye devam edecektir.
ÖTV indirim beklentisi sadece vatandaşların ihtiyaçlarını ötelemesine sebep olur. Bu da piyasada durgunluğa sebep olur.
Sektör çok durağan günler geçiriyor. 2021’in ağustos ayında 549 bin adet olarak gerçekleşen pazar, 2022’nin aynı ayında %12 oranında bir düşüş olmuş. Yani; temmuz ayından sonra ağustos ve eylül ayında da düşüş devam etti, ilerleyen aylarda da farklı olmayacağını düşünüyorum.
Piyasadaki durgunluğun başlıca sebepleri; üretimde ve lojistikte yaşanan aksaklıklar.
Pandemiden sonra markaların tam kapasite çalışmaması,
Geçen ay bazı markalar dünya genelinde birkaç fabrikasını kapattı ve bazı markalar da fabrikaları kapatacağını ve küçülmeye gideceğini açıkladı.
Bu da gösteriyor ki arz talep dengesinde açılan makas daha fazla açılacak. Bu da fiyatlardaki artışı beraberinde getirecek.
Maliyet artışları sebebiyle yükselen fiyatlar ayrıca döviz kurunun dalgalı seyri, banka kredilerine ulaşmada yaşanan zorluklar ve vade sayılarının az olması pazardaki daralmanın en büyük sebepleridir.
Otomotiv sektöründe fiyatları etkileyen faktörlerin en önemlisi;
*Türkiye'de vergilerde yapılan değişiklikler ve getiren bir takım düzenlemeler ister istemez araç fiyatlarını arttırdı.
*Döviz kuru arttığı zaman fiyatlar da artıyor. Dolar - Euro kuru arttıkça fiyatlar da artıyor.
*Üretici firmaların maliyet artışları.
Dolayısıyla üreticiler de artan maliyetlerini fiyatlara yansıtmasıdır. ÖTV düzenlemesi gelirse fiyatlara olumlu anlamda etki eder.
Bizim ÖTV yapımızı biliyorsunuz.
ÖTV matrahlarına göre farklı ÖTV oranlarına sahip bir ülkeyiz. ÖTV matrahlarında kayda değer bir düzenleme olmalı ki fiyatlarda bir düşme gerçekleşsin. En son geçen sene ağustos ayında yapılmıştı. Daha sonra ocak ayında bir ufak düzenleme olmuştu.
Bence; Artan kura paralel olarak ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerekiyor.
ÖTV matrahları normalde 6 ayda bir yenilenmesi gerekirken şu an maalesef ocak ayından bu yana herhangi bir yenileme söz konusu olmadı. Dolayısıyla düşük vergi dilimine giren araç sayısı giderek azaldı. Hatta bazı dilimlerde hiç kalmadı.
Bugün en ucuz otomobil 400 bin Türk Lirası'ndan başlıyor. Düzenleme yapılırsa fiyatlarda bir miktar gerileme olabilir. Peki araç fiyatlar düşecek mi derseniz;
Mevcut "Çip krizi 2023 içerisinde veya 2024'ün ilk yarısında çözülebileceği söyleniyor. Ukrayna savaşı hala devam ediyor. Çelik fiyatları hala daha artmaya devam ediyor. Böyle devam ederse bırakın düşmeyi yükselişe bile geçebilir.
ÖTV matrahında herhangi bir düzenlemeye gidilmediği taktirde özellikle tedarikte bir ferahlama olacağını sanmıyorum. Fiyatlar sadece tedarik krizine de bağlı değil.
Öncelikle ÖTV matrahının ayarlanması ve yeniden güncellenmesi gerekiyor. Yeniden güncellenmesi halinde otomobil fiyatlarında düşüşler beklenebilir.