12 Eylül 1980 darbesi, Türkiye'de gerçekleşen askeri bir darbedir. Bu darbe, Türkiye'nin tarihindeki üçüncü askeri müdahaledir ve ülkenin politik ve sosyal yaşamını büyük ölçüde etkilemiştir. İşte 12 Eylül Darbesi hakkında bazı temel bilgiler:
Tarih: 12 Eylül 1980'de gerçekleşti. Sabah saatlerinde askeri bir darbe, ülkenin siyasi liderliğini devraldı.
Nedenler: Darbenin nedenleri arasında siyasi istikrarsızlık, ekonomik kriz, solcu ve sağcı terör olayları, sokak çatışmaları, grevler ve siyasi partiler arasındaki gerginlikler bulunmaktadır. Ordu, ülkenin içinde bulunduğu kaosu sonlandırmak ve düzeni yeniden tesis etmek amacıyla müdahalede bulunduğunu açıkladı.
Darbenin Sonuçları: Darbenin ardından askeri yönetim, Türkiye'deki siyasi partileri dağıttı, Anayasa'yı askıya aldı, binlerce kişiyi tutukladı ve sansür uyguladı. Bu dönemde siyasi aktivistler, gazeteciler, sendikacılar ve solcu militanlar hedef alındı. İşkenceler ve insan hakları ihlalleri oldukça yaygın hale geldi.
Yeni Anayasa: Darbenin ardından, 1982 Türkiye Anayasası kabul edildi ve bu anayasa hala yürürlükte. Bu anayasa, askeri darbenin izlerini taşıdığı için eleştirilmektedir.
Darbenin Sonu: Askeri yönetim 1983 yılında sivil yönetim altında yapılan seçimlerle sona erdi. Ancak darbenin etkileri uzun yıllar boyunca hissedildi. Ülkede siyasi ve toplumsal olaylar üzerindeki etkileri devam etmektedir.
12 Eylül Darbesi, Türkiye'nin yakın tarihinde önemli bir olaydır ve hala tartışma konusu olmaktadır. Kimileri darbenin ülkeyi düzen ve istikrara kavuşturduğunu savunurken, diğerleri ise darbenin insan hakları ihlalleri ve demokratik süreçlere zarar verdiğini iddia eder.
