Michigan Üniversitesi Nörobilim Enstitüsü'nde nöroloji profesörü Dr. Eva Feldman, Amerikan gazetesi New York Times'a verdiği demeçte davranış değişikliğine başlamak için çok erken ya da çok geç olmadığını söylüyor.
Yine de beyninizin savunmasını güçlendirmek söz konusu olduğunda zaman çok önemli. Nihayetinde Feldman'a göre beyin hasarını tersine çevirmek genelde imkansız oluyor.
New York Times sekiz nörolog ve nörobilimciyle konuşarak önceden alınabilecek önlemleri öğrendi
1. Kask Takın – Kafanızı Korumak Beyninizi Korumaktır
Bisiklete binmek, kaykayla dolaşmak ya da motosiklet kullanmak fark etmez; başınıza gelecek en ufak darbe bile beyniniz için büyük risk oluşturabilir. Uzmanlar, travmatik beyin hasarlarının ilerleyen yaşlarda demansa zemin hazırlayabileceğini söylüyor. Özellikle genç yaşta spor yaparken "bana bir şey olmaz" dememek gerek. Kask, basit ama hayati bir önlem.
2. Kulak Tıkacı Kullanın – Sessizliği Ciddiye Alın
Yüksek sesli ortamlarda uzun süre bulunmak işitme kaybına, bu da zihinsel gerilemeye neden olabilir. Beynin işitmeyle ilgili kısmı hafızayla yakın çalıştığı için duyular zayıfladıkça bilişsel beceriler de etkilenebiliyor. Konserlerde, şantiyelerde ya da gürültülü ortamlarda kulak tıkacı kullanmak sadece kulaklarınızı değil, gelecekteki zihinsel sağlığınızı da korur.
3. Gözlerinizi İhmal Etmeyin – Görmek, Algılamaktır
Görme kaybı sadece dünyayı bulanıklaştırmaz; beyin fonksiyonlarını da etkileyebilir. Görme bozuklukları yaşayan yaşlı bireylerde demans oranı ciddi şekilde yükseliyor. Basit bir göz muayenesi, sizi hem katarakt gibi sorunlardan hem de zihinsel çöküşten koruyabilir.
4. Yürüyün – Beyninize Kan Taşıyın
Egzersiz yapmak, sadece kaslar için değil, zihin için de ilaç gibidir. Her gün kısa mesafeler de olsa yürümek, beyne oksijen taşıyan kan akışını artırır. Hareketsizlik, beyin hücrelerinin tembelleşmesine neden olur. Her 20 dakikada bir kısa bir yürüyüş yapmak, beyninizi uyanık tutar.
5. Kolesterolü Ciddiye Alın – Damarlar Tıkandığında Beyin de Beslenemez
Kötü kolesterol (LDL), damarları daraltarak beyne giden kan akışını yavaşlatır. Bu da felç ve demans riskini artırabilir. Akdeniz tipi beslenme, yani bol sebze, meyve, tam tahıl ve sağlıklı yağlar; beyninize adeta bir şifa kaynağıdır. Arada bir kolesterol testi yaptırmak da yol haritanız olur.
6. Diş İpi Kullanın – Sağlıklı Ağız, Sağlıklı Beyin
Ağız sağlığıyla beyin arasında sıkı bir bağ var. Diş eti hastalıkları ve ağız enfeksiyonları, sinüsler üzerinden beyne kadar yayılabilir. Dişlerinizi fırçalamak yetmez; diş ipiyle temizlemek ve düzenli diş kontrolleri de şart.
7. Kitap Kulübüne Katılın – Sosyalleşmek Beyni Canlandırır
Yalnızlık, zihin için büyük bir tehlikedir. İnsanlarla kurulan iletişim, beyni aktif tutar ve depresyonu önler. Bir kitap kulübüne, bahçıvanlık grubuna ya da sadece aylık arkadaş buluşmalarına katılmak bile zihinsel sağlığınızı güçlendirir.
8. Tozlu Havalarda Maske Takın – Beyninizi Hava Kirliliğinden Koruyun
Hava kirliliği yalnızca ciğerleri değil, beyni de etkileyebilir. Özellikle solunabilir ince parçacıklar, beyin hücrelerinde kimyasal değişikliklere yol açabiliyor. Kalitesiz hava günlerinde N95 gibi kaliteli maskeler takmak, farkında olmadan maruz kaldığınız riskleri azaltır.
9. Boynunuza Dikkat Edin – Beynin Yolunu Açık Tutun
Boyun, beyne giden kanın ana geçidi. Kazalar, kötü masajlar veya sert hareketler bu geçidi daraltabilir. Bu yüzden hem araç kullanırken emniyet kemeri takın, hem de masaj yaptırırken uzman olmayan kişilere dikkat edin. Boynunuza yaptığınız yatırım, beyninize yapılmış demektir.
10. Uykunuzu Alın – Beyin, Uykuda Temizlenir
Uyku sırasında beyin adeta bir temizlik moduna geçer. Kaliteli uyku, öğrenmeyi, hatırlamayı ve odaklanmayı destekler. Uyku sorunları yaşıyorsanız siyah perdeler kullanın, meditasyon deneyin ya da bir uyku günlüğü tutarak sorunun kökenini bulun. Uykusuzluk, yorgun bir beden kadar yorgun bir beyne de neden olur.
