2025 yılının ilk çeyreğinde altın fiyatlarında büyük bir yükseliş yaşandı. Yılın başında 2.610 dolar seviyelerinde olan ons fiyatı, Mart ayı sonlarına doğru 3.080 dolara çıkarak tarihi bir rekor kırdı. Dolar/TL kurunun da artışıyla birlikte, gram altın fiyatı sene başından bu yana %28 yükseldi ve 3.800 TL’yi aştı. Peki altındaki yükseliş devam edecek mi?
Takı Üreticileri İhracatçıları Derneği Başkan Yardımcısı Emre Met, piyasadaki son gelişmeleri de değerlendirdiği altın yorumlarını gazetemizle paylaştı.
Dünyadaki konjonktür, savaşlar ve riskler nedeniyle yatırımcılar döviz veya diğer yatırım araçları yerine altına yöneliyor. Peki, altın fiyatlarındaki hareketler nasıl oluşuyor? Bunu biraz açıklayayım.
Altın fiyatını incelerken piyasalarda sıkça duyduğumuz “ons fiyatı” kavramı önemlidir. Altının fiyatını Türk lirası cinsinden değerlendirirken iki şeye bakmak lazım:
- Dolar/TL kuru
- Ons fiyatı
Ons, bir ağırlık birimidir ve yaklaşık 31,1 gramlık bir ağırlığa karşılık gelir (İngiliz ölçü birimi). Ons fiyatları piyasalarda sürekli duyduğumuz fiyatlardır. Yani ons fiyatı, dolar cinsinden 31,1 gram altının fiyatıdır.
2024 yılı başında ons fiyatı yaklaşık 2.062 dolardı. Yıl sonunda ise 2.610 dolara yükseldi. Bu, yaklaşık %26’lık bir artış demektir. 2025’in ilk çeyreğinde ise ons fiyatı 2.610 dolardan 3.075-3.080 dolar seviyelerine çıkarak tarihi bir rekor kırdı. Sene başından beri altın, dolar bazında %17 artış gösterdi.
Dolar/TL kuruna bakarsak, sene başında yaklaşık 35,15 seviyesindeydi. Bugün ise 37,98-38 TL’ye kadar çıktı. Bu da sene başından beri %18’lik bir artış anlamına geliyor.
Türk lirası bazında altın fiyatını hesaplarken ons fiyatı ve dolar/TL kurunu birlikte değerlendirmek gerekir. Sene başında gram altın yaklaşık 2.966-3.000 TL civarındaydı. Bugün itibariyle 3.800 TL’yi geçmiş durumda. Yani yaklaşık %28’lik bir artış söz konusu.
Matematiksel olarak hesapladığımızda, %17’lik ons artışı varsa bunu 1,17 ile ve %18’lik dolar artışı varsa bunu 1,18 ile çarparsak, yaklaşık %28’lik bir fiyat artışı buluruz.
Altın fiyatını belirleyen temel unsurlar ons fiyatı ve dolar kurudur. Dünyada altın ticareti dolar bazında yapıldığı için fiyatlandırma da dolar üzerinden olur. Türk lirasının dolara karşı değer kaybetmesi, altının TL cinsinden fiyatının da otomatik olarak artmasına neden olur.
ALTINDA KOTA KONUSU
Türkiye’nin bu durumdan faydaları ve zararları nelerdir? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası altına yatırım yaparak doğru bir adım atmış gibi görünüyor. Ancak diğer yandan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, göreve geldiğinde Türkiye’nin en büyük ithalat kalemlerinden birinin altın olduğunu fark etti ve altına kota getirdi.
Bu kota sonrası Türkiye’de altın fiyatları, dünya fiyatlarına göre daha yüksek seviyelere çıktı. Öncesinde dünya ile paralel ilerleyen fiyatlar, zaman zaman daha düşük veya daha yüksek olabiliyordu. Ancak kota sonrası, Türkiye’de altının kilosu dünya fiyatlarına kıyasla 5.000 dolara kadar daha pahalı hale geldi.
Bu durum, bazı yetkili firmaların yüksek kazanç sağlamasına neden oldu. Aynı zamanda siyasi bağlantıları olan bazı kişilere de arbitraj yapma fırsatı sundu. Örneğin, milletvekillerinin Dubai’den getirdiği altınları Kapalıçarşı’da bozdurarak kilo başına 5.000 dolar kazandıkları haberleri gündeme geldi. Kimi yatırımcılar her seferinde 100 kilo altın getirerek büyük paralar kazandı. Bu durum bir süre devam etti, ancak günümüzde fiyat farkı azalmış olsa da hala belirli bir arbitraj imkânı bulunuyor.
Mehmet Şimşek’in koyduğu kota altın ithalatını kısıtlamış olsa da, bu durum Türkiye için pek avantajlı olmadı. Türkiye, dünyadaki en büyük altın takı üreticilerinden biri ve en büyük rakiplerinden biri İtalya. Türkiye’de altın fiyatlarının yüksek olması, üreticilerin fiyat rekabetçiliğini kaybetmesine neden oldu. Sonuç olarak, Türkiye müşteri kaybetti ve ihracat gelirlerinde düşüş yaşandı.
DÜNYADA RİSKLİ ORTAM DEVAM EDECEK
İhracat verilerine bakarken altın takı ihracatının arttığı ifade edilse de, bu yanıltıcı olabilir. Çünkü altın fiyatları yükseldiği için rakamlar artmış gibi görünüyor. Ancak ihracat edilen altının ağırlığına baktığımızda düşüş yaşandığı görülüyor. Türkiye’de altın takı sektöründe on binlerce insan çalışıyor ve 2024 ile 2025’in başlarında sektör ciddi zorluklarla karşılaştı.
Döviz kurlarının enflasyona göre düşük seyretmesi, üretim maliyetlerini artırdı. İşçiler zam almış olsa da, altın takı ihracatçıları döviz bazında aynı oranda fiyat artışı yapamadıkları için kar marjları düştü ve zaman zaman zarar ettiler. Kimi firmalar kapandı, kimi firmalar küçülmek zorunda kaldı.
Türkiye’de döviz kurunun enflasyonla birlikte artması gerekirken, enflasyon çok yüksekken döviz aynı oranda yükselmedi. Yüksek faiz politikası nedeniyle yurt dışından gelen sıcak para, dolara çevrilip Türkiye’ye yatırım yapılıyor, yıl sonunda faiziyle birlikte tekrar dolara dönülerek yurt dışına çıkartılıyor. Bu durum kısa vadede avantajlı gibi görünse de, uzun vadede Türk ekonomisi için faydalı değil.
Bugün size altın fiyatları hakkında bazı bilgiler verdim. Altın fiyatları yükselir mi derseniz, yatırım tavsiyesi veremem. Çünkü gelecekte ne olacağını kimse bilemez. Ancak dünyada savaşların etkisi büyük. Trump’ın gümrük vergileri ve siyasi hamleleri, fiyatların hızlı yükselmesine neden oldu.
Belki Ukrayna-Rusya Savaşı’nın sona ermesiyle fiyatlar geri gelebilir, belki de bazı bankaların öngördüğü gibi ons fiyatı 3.500 dolara kadar çıkabilir. Ancak kesin bir şey söylemek mümkün değil. 2025’in ilk üç ayında altın fiyatlarında inanılmaz bir artış gördük ve benim hissettiğim, bu yükselişin önümüzdeki haftalarda da devam edeceği yönünde. Hep birlikte göreceğiz.
